Financiële hoofdlijn

Financiële hoofdlijn

Bij deze begroting 2025 is het risico toegenomen op een meerjarig perspectief dat onvoldoende financieel in evenwicht is. Hoewel deze begroting voor het grootste gedeelte een financiële uitwerking is van de kadernota 2025, is tussen het voorjaar en nu op diverse thema’s nieuwe informatie gekomen over ontwikkelingen die een financiële impact gaan hebben. De conclusie hiervan is dat er netto meer tegenvallers zijn dan meevallers. Daarom zetten we als college in op doelmatigheid en efficiëntie. De voorbereidingen zijn ingezet om bij de kadernota 2026 de raad keuzes voor te leggen om de meerjarenbegroting in evenwicht te krijgen.

Met deze begroting 2025 wordt, wat betreft structuur, deels weer teruggekeerd naar de opzet van de begrotingen van voor 2024: de financiële opzet op basis van het coalitie uitvoeringsprogramma is verlaten en de financiële indeling op basis van programma’s (en daaronder de taakvelden) is weer terug. Het voordeel hiervan is dat de vergelijkbaarheid tussen de jaren beter navolgbaar is. Ook sluiten we wat betreft de indeling steeds meer aan bij de “best practices” voor de indeling van een gemeentebegroting, zoals die in Nederland gangbaar zijn. Standaardisatie helpt bij het betrouwbaar en robuust maken van een begroting en die professionaliseringsslag zetten we stapsgewijs voort. Ook voor het op orde krijgen van de begrotingsrechtmatigheid is daarom een raadsvoorstel in voorbereiding om ook op dit vlak aan te gaan sluiten bij de nieuwe werkelijkheid en komend jaar bij de vaststelling van de jaarstukken ook de rechtmatigheid goed geborgd te hebben.

De voorliggende besluitvorming is  - net als in de begroting 2024 – op basis van hoofdlijnen en programma’s en niet op taakveld. Wel is de financiële informatie op taakveldniveau inzichtelijk gemaakt in de bijlage over de baten en lasten per taakveld. Bij de behandeling van de kadernota 2025 en de begroting 2024 zijn vragen gesteld over financiële punten die niet a priori zijn opgenomen, zoals ontwikkelingen op diverse projecten en inzicht in mutaties onder de € 100.000,-. We hebben de keuze gemaakt om deze punten niet aan de voorkant te integreren in de begroting, omdat anders het risico ontstaat dat op de langere termijn een te zware begroting ontstaat met veel verschillende overzichten. Met deze begroting menen we de raad voldoende in positie te stellen om een afgewogen besluit te nemen over onze financiële toekomst.

In de kadernota 2025 zijn vijf strategische ontwikkelingen opgenomen: het integraal kind centrum (IKC), het gezamenlijke zwembad met Heemskerk, de investeringen in de Kuenenpleinbuurt, de parkeergarage en de stadskant spoorzone. Deze investeringen kennen allen een eigen dynamiek en de meeste van deze investeringen vergen nog besluitvorming in de raad. Voor het IKC zijn de investeringen al wel opgenomen in de meerjarenbegroting en voor het zwembad wordt besluitvorming voorbereid, op basis van de door de raad vastgestelde richting voor dekking met een bestemmingsreserve. Voor de overige investeringen vindt nog besluitvorming in de raad plaats. Deze maken dus nu kwantitatief geen onderdeel uit van deze begroting.

Tot slot bent u ook geïnformeerd over de effecten van de meicirculaire en het besluit van het Rijk om eenmalig een uitname uit het gemeentefonds te doen in 2025, tegelijkertijd wordt deze uitname gedeeltelijk gecompenseerd verspreid over de jaren daarna. Dit betekent dat alle gemeenten zijn geconfronteerd met een eenmalige tegenvaller. Hoewel Beverwijk nu voor 2025 nog verwacht een neutraal resultaat te kunnen presenteren, heeft de provincie Noord-Holland in haar rol als toezichthouder al aangegeven eventuele tekorten in 2025 mild te gaan beoordelen. Immers gemeenten hadden niet op deze tegenvaller kunnen anticiperen.

In onderstaande tabel ziet u de ontwikkeling vanaf de originele begroting 2024. Tussen de opstelling van de begroting 2024 en de begroting 2025 zijn er verschillende besluiten genomen die tot aanpassingen van de meerjarenbegroting leiden. Ook zijn er aanpassingen gedaan bij P&C documenten. Na verwerking van deze wijzigingen resulteert een positief begroot saldo voor 2025. De aanpassingen die gedaan zijn in deze begroting worden toegelicht in de programma's bij het onderdeel "wat mag het kosten".

Mutaties per journaalgroep

In bovenstaande tabel vindt u de totalen per mutatiesoort. Alle mutaties worden toegelicht bij de programma's behalve de gemeentebrede mutaties die betrekking hebben op: loon- en prijsontwikkelingen, Gemeentefonds en kapitaallasten. Daarnaast lichten we de mutaties onder de € 100.000 niet toe.

De gemeentebrede mutaties met betrekking op:

• Loon- en prijsontwikkelingen:

In de kadernota zijn de meeste budgetten geïndexeerd. Dat is gebeurd volgens de opgenomen grondslagen in de kadernota. Hiermee is een totaal budget begroot wat in deze begroting wordt verdeeld naar de verschillende programma's. Per saldo zijn deze mutaties neutraal.

• Gemeentefonds:

Periodiek informeren wij u over de ontwikkeling van het gemeentefonds. Dit doen we door middel van een raadsmemo. In deze begroting verwerken we de ontwikkelingen die in de laatste memo zijn opgenomen.

• Kapitaallasten:

Hier vallen de lasten voor rente en afschrijving onder. Vanaf 2025 is het beeld van de totale kapitaalslast te zien van het totaal van de geplande investeringen het toevoegen van het meerjareninvesteringsplan (MIP) en van de al aanwezige activa.