Wat gaat het college daarvoor doen?
Sociale basis
Ontmoeting en ondersteuning in de wijk
We zorgen samen met de gesubsidieerde maatschappelijke partners voor basisvoorzieningen in onze gemeente: welzijnswerk, jongerenwerk, (jeugd-)maatschappelijk werk, ontmoetingsplekken en ondersteuning van kwetsbare groepen van jong tot oud.
We organiseren activiteiten in de wijken en stimuleren sociale verbinding en leefbaarheid door de inzet van een sociaal werker van het welzijnswerk ("community building") en door de inzet van buurtbemiddeling bij conflicten tussen buren (door vrijwilligers, ondersteund door een professioneel sociaal werker). Met deze activiteiten sluiten we aan bij de integrale wijkaanpak in onze gemeente. Wat in het addendum nogmaals is onderstreept.
Versterken sociale basis / Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
We werken aan de opgaven uit het landelijk vastgestelde Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Doel is investeren in gezondheidspreventie en afname van de druk op de zorg. Het Rijk voorziet een noodzakelijke transformatie van zorg naar preventie. De verwachting is dat het beroep van inwoners op de gemeente toeneemt. Mensen kloppen nu aan bij de huisarts met onderliggende problemen als eenzaamheid of schulden. De bedoeling is om deze vragen sneller op de juiste plek te krijgen: ondersteuning vanuit de gemeente en haar maatschappelijke organisaties. Van inwoners wordt daarnaast verwacht dat zij zelf zoveel mogelijk doen om gezond en actief te blijven en elkaar daarbij ondersteunen. Het ideaal is gericht op zorgzame wijken. Dat vraagt veel investering, zeker wanneer wijken kwetsbaar zijn doordat veel inwoners zelf het hoofd nauwelijks boven water kunnen houden.
Voor de uitvoering van deze omslag krijgt de gemeente extra budgetten (brede SPUK). Vanuit dit programma Sociaal domein zetten we in op de thema's: terugdringen van gezondheidsachterstanden en het versterken van de sociale basis, extra inzet op ondersteuning van mantelzorgers, bestrijding van eenzaamheid, en ‘welzijn op recept’. Vooralsnog lopen deze extra budgetten t/m 2025 of 2026, wat het voortzetten van ingezette activiteiten onzeker maakt.
In 2024/2025 inventariseren we het aanbod en de spreiding van de basisvoorzieningen (ontmoeting, ondersteuning en activiteiten) in de wijken om te beoordelen of deze voldoende zijn, ook met het oog op de toekomst. Dit aanbod is en blijft volop in beweging. Er wordt ingezet op extra ontmoeting(-splekken), zoals de Buurthuiskamer in Meerestein en de nieuwe locatie van het wijkpunt Oosterwijk.
Vrijwilligerswerk en mantelzorg
Er wordt aandacht besteed aan het werven en vasthouden van (zorg-)vrijwilligers. De behoefte hieraan wordt groter, mede door het afnemen van het potentieel aan mantelzorgers (door de vergrijzing).
Het toenemende aantal inwoners met dementie vraagt om het versterken van de aandacht rondom (omgang met) dementerenden.
Participatieraad
De Participatieraad Sociaal domein denkt en helpt mee bij het betrekken van cliënten en inwoners bij actuele sociale vraagstukken. In 2025 zijn onder andere Armoedebeleid en Jeugd belangrijke thema's.
Wijkteams (Toegang)
Het Sociaal team Beverwijk is de toegang tot ondersteuning. In 2025 bereiken we meer inwoners. We breiden de pilot "GGZ in de Wijk" uit, aangesloten aan het Sociaal team. We vereenvoudigen de digitale verwijzing van huisartsen naar het Info en Aanmeldpunt Sociaal team Beverwijk. We dragen bij aan de wijkaanpak van de gemeente, bijvoorbeeld door spreekuren in de wijk en deelname aan de ‘Schoon, heel en veilig’ dagen.
Het Sociaal team krijgt een grotere rol in de verbinding tussen sociaal en medisch domein (als onderdeel van de IZA-Transformatieplannen, zie onder programma 7 Volksgezondheid). In 2025 wordt met de medische zorgpartners en de zorgverzekeraar uitgewerkt hoe dit kan worden vormgegeven en bekostigd.
Jeugd
Hervormingsagenda Jeugd
De regio’s Zuid-Kennemerland en IJmond zijn als twee aparte jeugdhulpregio’s ingedeeld. Middels een scan wordt er per regio inzichtelijk gemaakt of de regio voldoende robuust is om de afspraken uit de Hervormingsagenda Jeugd uit te voeren. De uitkomst van deze scan en de gevolgen hiervan worden in 2025 uitgewerkt.
Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
Alle jeugdhulp-/ veiligheidsregio’s hebben vanuit het Rijk de opdracht om invulling te geven aan Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Samen met reeds betrokken partners zal het college een regionaal gedragen Koersplan Huiselijk geweld Kindermishandeling ontwikkelen en uitvoeren, waarbij het TKS richting gevend is.
Beleidsplan Jeugd IJmond 2023-2027
In 2025 geeft het college verder invulling aan het beleidsplan Jeugd IJmond 2023-2027. De uitgangspunten hierbij zijn:
1. Regie voeren, verbinden en versterken;
2. Versterken van de sociale basis;
3. Structurele participatie van jeugdigen en ouders bij het maken en uitvoeren van beleid.
In samenhang met het beleidsplan Jeugdhulp IJmond 2023-2027 wordt in 2025 verder vorm gegeven aan het regionale ontwikkelplan jeugdhulp. Dit in samenspraak met de gemeenten van de Jeugdhulpregio’s Zuid-Kennemerland, IJmond, de consortia jeugdhulp en andere stakeholders, waaronder het onderwijs.
Jeugdmaatschappelijk werk op school
Een preventief aanbod op school maakt de hulp toegankelijk en voorkomt dat jongeren die hulp nodig hebben te laat worden opgemerkt en er daardoor duurdere jeugdhulp nodig is. Het gaat om een brede opgave, want in de Beverwijk zijn er 12 basisscholen en 2 schoolbesturen. 5 scholen zijn aangemerkt als een school waarbij er sprake is van onderwijsachterstand (OAB). Deze scholen staan in de wijken die extra aandacht vragen. In deze wijken is er meer sprake van psychosociale problematiek. Om juist de kwetsbare kinderen met extra ondersteuningsbehoeften vroegtijdig in beeld te hebben is het extra inzetten van partners in het huidige schoolnetwerk op de OAB scholen om de jongeren heen van belang.
Jongerenwerk op Voortgezet onderwijs
Professionals werkzaam voor de jeugd in onze gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het welzijn van de jongeren. Door de aanwezigheid van het jongerenwerk in de scholen worden er korte lijnen onderhouden met de coördinatoren waardoor beter wordt samengewerkt en kan worden geschakeld waar nodig. Het zorgt voor vroegsignalering van zorgen en problematiek en laagdrempelige ingang voor passende ondersteuning. Hiermee kan voortijdig schooluitval worden voorkomen.
Participatie jongeren
Het college zet zich ervoor in om de jeugd vroegtijdig te betrekken bij de beleidsvorming. In 2024 is er een subsidie aangevraagd bij ZonMw, waarmee een dialoog op gang komt tussen jongeren van het VMBO of MBO en beleidsmakers over een onderwerp dat direct invloed heeft op het leven van de jongeren. Na de zomer 2024 wordt dit traject verder uitgewerkt en opgestart. Het thema wordt afgestemd met de scholen en de jongeren. De input die hier wordt opgehaald wordt in 2025 verder vorm gegeven.
Praktijk Ondersteuning Huisartsen Jeugd
Door een goede samenwerking tussen de huisartsen en het CJG kunnen kinderen en jongeren dichtbij huis de hulp krijgen die zij nodig hebben. Beide hebben een rol in het normaliseren van opvoed -en opgroeivragen of moeilijkheden. Het zorgt ook dat specialistische jeugdhulp tijdig kan worden ingezet.
Jeugdhulp
De landelijke ontwikkelingen laten zien dat de kosten voor jeugdhulp en de wachttijden stijgen. Dit geldt ook voor Beverwijk. Het college zet zich samen met partners in om de wachttijden te beperken, de sociale basis te versterken en om het jeugdhulpstelsel verder te transformeren. We versterken de samenwerking tussen onder andere onderwijs, maatschappelijke partners en jeugdhulpaanbieders om zoveel mogelijk preventief op te kunnen treden en de druk op het jeugdhulpstelsel te verminderen.
Aanbestedingen Jeugdhulp
In 2025 worden de aanbestedingstrajecten voor crisisdienst voor jeugd-GGZ en medisch kinderdagverblijf, samen met de gemeenten uit de jeugdhulpregio's IJmond en Zuid-Kennemerland, uitgevoerd.
Maatwerkvoorzieningen
Hulp bij het huishouden
De AMvB 'reële prijs Wmo 2015' regelt nader hoe een reële kostprijs moet worden vastgesteld. Op basis hiervan dienen de gemeenten de zorgaanbieders een reëel tarief te betalen voor de zorg die zij leveren. In 2024 hebben de IJmondgemeenten hierover gesprekken gevoerd met de gecontracteerde zorgaanbieders hulp bij het huishouden. De zorgaanbieders zijn namelijk geconfronteerd met verschillende (markt)ontwikkelingen die geleid hebben tot flinke loonstijgingen. De IJmondgemeenten hebben vanwege de gesprekken onderzocht hoe de huidige tarieven hulp bij het huishouden zich verhouden tot de tarieven in de regio. De IJmond gemeenten zijn tot de conclusie gekomen dat de huidige tarieven achterblijven op de tarieven in de regio. Om de zorgaanbieders hulp bij het huishouden een passend tarief te kunnen blijven bieden is vanaf juli 2024 een additionele indexering voorgesteld van 8,7%. Dit betekent voor 2025 een verhoging van € 331.000. Dit bedrag is exclusief de reguliere indexering per 1 januari 2025. Het contract loopt tot en met 31 december 2025. In 2025 vindt een nieuwe aanbesteding plaats.
Doordecentralisatie Beschermd wonen en opvang
Het wetsvoorstel ‘Woonplaatsbeginsel voor Beschermd Wonen’ regelt de doordecentralisatie van het Beschermd Wonen naar alle gemeenten. Na herhaaldelijk uitstel heeft de regio Zuid-Kennemerland, IJmond en Haarlemmermeer in 2023 besloten niet langer te wachten en zijn we op 1 januari 2024 gestart met de gezamenlijke sturing op beschermd wonen vanuit een Gemeenschappelijk Orgaan. Vanuit de beweging van verblijf in voorzieningen voor Beschermd Wonen (BW) naar ondersteuning thuis (Beschermd Thuis) wordt de toegang vanaf 1 januari 2025 lokaal geregeld. Zodat inwoners met een psychische kwetsbaarheid, in aansluiting op de lokale WMO en met passende ondersteuning, zo gewoon mogelijk kunnen wonen in hun eigen omgeving en in de buurt van hun sociale netwerk.
Visie huisvesting doelgroepen
We ontwikkelen samen met Heemskerk een woonzorgvisie voor de huisvesting van speciale doelgroepen waaronder de doelgroep van beschermd wonen, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang, maar ook de groeiende groep ouderen die thuis zorg (gaan) ontvangen. De verwachting is dat de woonzorgvisie het tweede kwartaal van 2025 gereed is.
Werk en inkomen
Uitkeringen en minimabeleid
Het college geeft uitvoering aan de wettelijke taken gesteld in de Participatiewet. De gemeente verstrekt een periodieke uitkering aan inwoners die onvoldoende inkomen hebben om te voorzien in de kosten van levensonderhoud tot aan het wettelijk aangegeven niveau. Op het niveau van jongeren wordt extra ingezet om de uitkeringsduur te verkorten en het arbeidsperspectief te verbeteren.
Door het aanbieden van minimaregelingen kunnen inwoners met een smalle beurs meedoen. Specifiek voor kinderen zijn er minimaregelingen om hen kansen te bieden. Over dit minimabeleid vindt een evaluatie plaats. Tevens gaan we (energie)armoede actief tegen door samen te werken met bewonersinitiatieven zoals de voedselbank en kledingbank, en door ervaringsdeskundigen in te zetten.
Bredere visie op bestaanszekerheid
Het college ontwikkelt een bredere visie op armoedebestrijding en bestaanszekerheid. Hiervoor maken we gebruik van een armoedemonitor, een inkomenseffectrapportage en benutten we de kennis van opgeleide ervaringsdeskundigen, samenwerkingspartners en inwoners. Naar verwachting zal de raad eind 2024/ begin 2025 hierover een beslissing nemen zodat we in 2025 een brede aanpak verder kunnen ontwikkelen en uitvoeren.
Uitvoering Wet hersteloperatie toeslagen
We verwachten medio 2025 de direct gedupeerden van de kinderopvangtoeslag gesproken te hebben en met hen een plan van aanpak te hebben opgesteld. We bieden vervolgens de ondersteuning die nodig is om ouders en kinderen de regie terug te geven over hun leven. We zijn inmiddels ook gestart met de uitvoering van de Wet aanvullende regeling hersteloperatie. Dit betreft de (ex-)toeslagpartners en de kinderen.
Participatieplicht
Het college helpt inwoners die gesteund worden vanuit de gemeentelijke bijstand om aan de participatieplicht te voldoen. In het kader van de participatieplicht doet de inwoner mee op eigen niveau en kunnen. Indien arbeidsinschakeling niet mogelijk is wordt naar vermogen maatwerk ingezet.
IJmondiaal Herontwerp re-integratiedienstverlening voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt
Het college heeft in 2023 samen met de gemeenten Heemskerk en Velsen opdracht gegeven om een onderzoek te verrichten naar de huidige re-integratiedienstverlening en om scenario's uit te werken om een toekomstbestendige regionale arbeidsmarkt te realiseren. De scenario’s die dit oplevert worden eind 2024/ 1e helft 2025 aan de raad voorgelegd. Het college gaat inspelen op de wijzigingen in structuren en wetgeving om voor te sorteren op een toekomstbestendige IJmondiale arbeidsmarkt. Dit zal financiële gevolgen hebben.
Schuldhulpverlening
Het college blijft zich inzetten om schulden bij inwoners en ondernemers te voorkomen of om een passende oplossing te vinden. Samen met maatschappelijke dienstverleners, het Sociaal Team Beverwijk, vrijwilligersorganisaties en samenwerkingspartners wordt de vroegsignalering en feitelijke schuldhulpverlening verzorgd. Extra aandacht blijft er voor het voorkomen van huisuitzettingen. Ook wordt er specifiek aandacht besteed aan ondernemers die in de schulden zijn geraakt.
Het college haakt aan bij de landelijke aandacht die er is voor schulden en schuldhulpverlening door de (sociale) media campagnes ook via de Beverwijkse mediakanalen te verspreiden. Ook worden verduidelijkende filmpjes gestuurd aan inwoners die vragen hebben of op gesprek komen. Dit om de dienst verlening zo laagdrempelig mogelijk te maken.
Inburgering
Inburgeringstrajecten en juridische begeleiding
Het college biedt ondersteuning aan inburgeringsplichtige inwoners door middel van inburgeringstrajecten. Deze omvatten de verschillende leerroutes die onder andere bestaan uit taallessen, taalactiviteiten en participatieactiviteiten. In aanvulling op de inburgeringstrajecten biedt het college juridische begeleiding aan asielstatushouders.
Opvang vluchtelingen, asielzoekers en Oekraïners
De oorlog in de Oekraïne duurt nu al meer dan twee jaar en een einde daarvan is nog niet in zicht. De stroom Oekraïense vluchtelingen richting Europa houdt daarmee aan. Daarnaast komen ook uit andere delen van de wereld grote stromen asielzoekers naar landen van de Europese Unie. Het tekort aan opvangplaatsen heeft het kabinet Rutte IV als opvangcrisis bestempeld. Genoemd kabinet heeft daarom de (opvang-)lasten door middel van de Spreidingswet evenredig over gemeenten verdeeld.
Voor de gemeente Beverwijk geldt de volgende opgave (stand per 1 juli 2024)
- Opvang Oekraïners: 219 plaatsen
- Opvang Asielzoekers: 226 plaatsen (waarvan 19 Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen, AMV’ers)
- Huisvesting statushouders: 86 plaatsen
NB: De aantallen voor 2025 worden gelijk gesteld aan 2025
Opvang Oekraïners
Voor zover de volledige opgave van 219 plaatsen niet volledig in 2024 wordt gerealiseerd, zal het college dit aantal in 2025 realiseren en continueren. Het is niet ondenkbaar dat in 2025 de opgave verder wordt vergroot. In dat geval zal het college ook aan die opgave invulling geven.
In de begroting 2025 is nog geen rekening gehouden met de inkomsten (normvergoeding) en uitgaven van de specifieke uitkering Bekostigingsregeling Opvang Ontheemden Oekraïne, omdat er teveel onzekerheden zijn over de hoogte van de normvergoeding en duur van de regeling. Ook is er geen rekening gehouden met de in te voeren eigen bijdrage van gevluchte Oekraïners.
Opvang asielzoekers
In het kader van de Spreidingswet hebben gemeenten een wettelijke taak om asielzoekers op te vangen. De gemeente heeft op dit moment een opgave van 226 plaatsen (waarvan 19 plekken voor AMV’ers) in 1 of meer AZC’s. In 2025 zal een definitief besluit moeten worden genomen over de potentiële AZC locatie(s) in Beverwijk.
Huisvesting statushouders
Asielzoekers die met succes de asiel aanvraagprocedure hebben doorlopen en daardoor statushouder zijn geworden, zullen aan adequate huisvesting moeten worden geholpen om verder in onze samenleving te kunnen integreren. Voor de gemeente Beverwijk geldt dat wij 86 statushouders aan huisvesting moeten helpen. Primair zijn daarvoor de wooncorporaties aan zet. Deze kampen met concurrerende doelgroepen en een schaars aanbod van (sociale) huurwoningen. Op dit moment hebben statushouders nog steeds prioriteit bij toewijzing van woonruimte, maar het nieuwe kabinet is voornemens dat te wijzigen.